تسلیت

در گذشت فرشاد خلیلی

ادامه نوشته

غار هامپوئیل

یک سفر یک روایت

در روز 17/05/88 یکی از دوستان با من تماس گرفت و احساس دلتنگی می کرد بعد از صحبت های زیاد برنامه چند غار در مراغه برنامه ریزی شد در ساعت 22 همان روز دستم آقای مازیار غلامی به منزل ما در زنجان رسید. بعد از صرف شام وسایل را داخل یک خودروی سواری گذاشتیم ، ولی ........!!!؟ جا نشود.

مجبور شدیم با وانت سفر کنیم.
برنامه:
 18/05/88 حرکت از زنجان به سمت مراغه بازدید از شهر مراغه 
19/05/88 پیمایش غار هامپوئیل - شب روی و صعود قله سهند
20/05/88 حرکت به سمت مهاباد غار سهولان
21/05/88 پیمایش غار ها بوکان (( 100 متر فرود در چاه))
22/05/88 بانه غار شوی و شهر بانه

23/05/88 حرکت به سمت استان زنجان

غار هامپوئیل

18/5 –ساعت 5:00 صبح از زنجان به طرف مراغه حرکت کردیم ساعت 12 مراغه بعد از دیدن دوستمان در

مراغه آقا بهنام و بازدید از مراغه شام را منزل بهنام بودیم. ساعت 4:00 صبح بعد از خوردن صبحانه با یکی دیگر از دوستان که به ما پیوست به سمت دهانی غار حرکت کردیمساعت 6:00 جلوی دهانی غار بودیم. 

باد سردی منطقه را در بر گرفته بود.

این غار در کمرهٔ‌ کوهى صخره‌اى، رو به جنوب قرار گرفته است و از بستر رودخانهٔ موردى چاى حدود ۱۶۰۰ متر ارتفاع دارد. دهانهٔ‌ غار ۸ متر است و ارتفاعش به ۲۵ تا ۴۰ متر مى‌رسد. طول و عرض میدان اول غار تقریباً ۴۰ تا ۶۰ متر است.

در ابتداى ورود به غار، کتیبه‌اى به زبان روسى دیده مى‌شود که تاریخ آن مربوط به سال ۱۹۲۵ میلادى است. اهمیت غار کبوتر به خاطر وجود چاه‌‌هاى عمیق و مخوفى است که به صورت تندره‌هاى سنگى و تالارهاى بزرگ دیده مى‌شود. 

در مسیر اصلی چهار چاه قرار دارد که دو تا سمت راست راهرو و دو تا در سمت چپ قرار گرفته است.
بجز میدان اول و دوم هرساله تغییرات زیادی در داخل غار به چشم می خورد. در داخل چاه ها دو سفره زیرزمینی قرار گرفته است که یکی به علت ریزش از بین رفته است ولی دیگری در داخل یکی از چاه ها وجود دارد که در اطرافش رسوب آبهای آهکی مناظر بسیار جالبی را پدید آورده اند.

بهر صورت عظمت تالارها و طول و عرض این غار انسان را به شگفتی و وحشت دچار می کند. هوای غار بسیار مرطوب و در انتهای آن هوای کافی جریان ندارد بعلت اینکه این غار همیشه پر از کبوتر می باشد به نام غار کبوتر نیز شناخته می شود. درباره این غار افسانه های زیادی نقل زبان دهاتی های اطراف می باشد که هر کدام جالبتر و شنیدنی تر است.

در ساعت 17:00 از غار خارج شدیم وبه شهر مراغه باز گشتیم بعد از خوردن غذا به اتفاق بهنام به سمت قله زیبای ها سهند ((جام )) رفتیم.در ساعت 21:00 به پناهگاه رسیدیم 2 ساعت استراحت 23 به سمت قله حرکت کردیم .20/8 ساعت 4 صبح بر روی قله بودیم . 8:00 پناهگاه و بعد از صرف صبحانه در ساعت10:00صبح به سمت مهاباد غار سهولان حرکت کردیم .

GPS

حال معرفی صفحات GPS این دستگاه بسیار پیشرفته ولی کار برد بسیار آسان می رویم.دوستان این دستگاه را در ورزش کوهنوردی یک اصل مهم بدانید! چرا؟

چون پشتیبان خوبی برای شما در تمام برنامه ها هست .در قسمت بعدی شرح کاملی از طریقی پیدا کردن یک GPS در منزل و روند فعالیت همنوردانتان در صعود را خواهم گفت.

معرفی اختصاری صفحات Pages مختلف دستگاه :

اصولا دستگاههای GPS مورد استفاده عمومی دارای 6 صفحه اصلی به شرح زیر میباشند:

صفحه ماهوارها یا Satelite :

در این صفحه اطلاعات زیر به شما نشان داده می شود:

1- در سطر اول موقعیت جغرافیایی Y،X براساس فرمتی که از قبل برای دستگاه تعیین نموده اید. (در صورتیکه دستگاه سیگنال حداقل 4 ماهواره را دریافت کند )همچنین دقت عملیات ناوبری در گوشه سمت چپ سطر اول

به صورت عددی مثبت و منفي به شما نشان داده می شود . پس هر قدر عدد نمایش داده شده کوچکتر باشد دقت عملیاتی بالاتری خواهیم داشت .

  2- در وسط صفحه 2 دایره وجود دارد که موقعیت ماهواره دریافتی را به شما نشان می دهند . بطوريكه دایره وسط ماهواره ها حول زاویه 90درجه که دقیقاً در بالاي سر شما قرار دارند و دایره بیرونی ماهواره های حول زاویه 45 درجه می باشند .

همچنین شماره ماهواره دریافتی روی خطوط دایره به شما نشان داده می شود .در آخرین سطر ماهواره های دریافتی بصورت ستونهای عمودی توپر و یا توخالی همراه با ذکر شماره ماهواره نمایش داده می شود . تنها مستطیل های تو پر ستونی قابل ارزش می باشند که تثبیت شده اند . بین دقت دستگاه و تعداد ماهواره رابطه مستقیمی برقرار است .

صفحه Trip computer :

این صفحه کلیه پارامتر های مربوط به حرکت را به شما نشان می دهد . اجزای این صفحه شامل :

Trip odom : کل مسافت طی شده از نقطه شروع تا به این لحظه، Max speed : حداکثر سرعت طی شده در 
مسیر، Moving time: کل زمان حرکت، Moving avg: متوسط حرکت، Stopped: کل زمان توقف، Elevation: میزان ارتفاع با رومتریک نقطه، Odometer: مسافت جزبه جز حرکت .

یاد آوری :به غیر از پارامتر ارتفاع بقیه پارامترهای حرکتی فقط زمانی محاسبه ، ذخیره و به شما نشان داده می شوند که دستگاه در محیط روباز مورد استفاده قرار گرفته باشد . 

صفحه نقشه Map Page:

پس از دریافت سیگنال دستگاه موقعیت شما را روی نقشه های محلی به شما نشان می دهد ، برای تغییر در

مقیاس نقشه از کلید های zoom In و Zoom Out استفاده نمائید .

 

صفحه قطب نما یا صفحه Comp Ass :
در این صفحه پارامترهای زیر به شما نشان داده می شود:
Speed یا میزان سرعت حرکت، Dis To Next فاصله تا نقطه بعدی انتخابی، At Dest Eta زمان باقی مانده رسیدن به مقصد انتخابی.

همچنین در قسمت منوی قطب نما اجزا فوق قابل اجراست : قفل نمودن قطب نما به یک جهت خاص ، اجرای عملیات ناوبری ، جهت نسبت به شمال.

صفحه ارتفاع سنج یا صفحه Altimetr:
در این صفحه ارتفاع با رومتريک نقطه در پائین صفحه به شما نشان داده می شود . این صفحه دارای اجزا ذیل است: 
Total Ascent کل صعود، Max Elev حداکثر ارتفاع طی شده در مسیر.
(البته میتوان پارامتر های میزان فشار ، جابجایی ارتفاع بر حسب زمان ، نمایش گراف تغییرات فشار را نیز به آنها اضافه نمود ).

• چگونه نقاط Waypoint را در مواقع مورد نیاز ذخیره نمایم ؟
الف : روش سریع یا سیستم شماره گذاری توسط دستگاه از 001 تا 1000 : پس از قرار گرفتن در محیط باز و دریافت سیگنال ، کلید Mark را فشار داده تا صفحه Mark Waypoint نمایش داده شود، سپس Enter میکنیم.

ب: روش سفارشی ذخیره سازی با نام گذاری دلخواه روی نقطه : در این روش مراحل بالا انجام شده با این تفاوت که میتوانیم نقطه مورد نظر را نام گذاری کرده .

• عملیات ناوبری و یا پیدا کردن نقاط 
برای شروع عملیات ناوبری پس از قرار گرفتن در محیط باز کلیدFind را فشار داده در صفحۀ جدید گزینۀ Waypoint را انتخاب کرده وبا مشخص نمودن نام نقطه مورد نظر و کلید Enter در صفحه نقشه Map یک خط از نقطه کنونی تا نقطه مورد نظر رسم می گردد که در این حالت با قفل کردن قطب نمای دستگاه می توان مسیر را ردیابی نمود . 

• برداشت اتوماتیک نقاط Tracks:
Tracks : به معنی برداشت اتوماتیک نقاط در محدوده زمانی و یا مگانی از پیش تعریف شده توسط کاربر میباشد . از این امکان جهت برداشت کروکی مسیر با جزئیات بالا می توان استفاده نمود .

برای استفاده ازTracksمی توان فواصل زمانی و یا مکانی را بطور دلخواه تنظیم نمود ، در غیر اینصورت دستگاه در فواصل زمانی 3 ثانیه هنگامی که در حال حرکت با شید نقاط را ثبت می کند .      

 ♣از این قابلیت در کوه نوردی جهت برداشت مسیرهای کوهنوردی و ذخيره آنها در حافظه دستگاه استفاده

می شود .

نکته قابل توجه اینکه می توان با برداشت مسیر به صورت و ثبت نقاط مشخص مانند جانپناهها و پناهگاهای موجود در مسیر Waypointمسیر مورد نظر ی را برداشت نمود و بعنوان مثال در فصل زمستان یا هنگام شب که

مسیر مشخص نمیباشد بوسیله ناوبری مسیر مورد نظر را ردیابی نمود . همچنین تمامی اطلاعات ذخیره شده در دستگاه با اتصال GPS به کامپیوتر بر روی برنامه دستگاه ذخیره و روی نقشه پیاده می شود .  

آشنای با GPS

GPS
Global Positioning System
سیستم موقعیت یاب جهانی

مقدمه:

سیستم تعیین مختصات جهانی یا GPSاز جمله دانشها و تکنولوژی های عصر فضاست که عمده ترین کاربرد های ارزشمند آن در علوم نظامی و تهیه نقشه و نقشه برداری است. 

تعیین موقعیت بر مبنای فضا ، در سال 1960توسط ایالات متحده و ناسا آغاز شد و در

سال1974وزارت آمریکاDODبرای مقاصد و احتياجات نظامی خود اعلام کرد که نیاز به یک سیستم کامل و جامع تعیین موقعیت دارد .
 در نهايت منجر به بوجود آمدن سیستم GPS شد. در سال1983 با پرتاب اولین ماهوارۀGPS گامیموثر در تاریخ نقشه برداری برداشته شد.

سیستم GPS اطلاعات مربوط به موقعیت و زمان دقیق را به کلیه نقاط زمین ارسال می نماید.

گیرنده های GPS می توانند با دریافت این اطلاعات ، مکان(طول و عرض جغرافیای و ارتفاع)،سرعت، مسیر، جهت حرکت، فاصله و زمان تا مقصد، زاویه انحراف از مسیر، فواصل نقاط مشخص،شمال جغرافیایی و ....... را نمایش دهند.
 در حال حاضر دو مجموع ماهواره برای تعیین مختصات وجود دارد که یکی Navstar متعلق به ارتش آمریکا و دیگری Glonass متعلق به کشور روسیه است.
 غالب استفاده کنندگان از سیستم Navstar استفاده می کنند. میزان دقت هر دو مجموعه تقریبا یکسان است.

معرفی GPS :

در حال حاضر این سیستم متشکل از 24 ماهواره با ارتفاع 2000 کیلومتری از سطح زمین میباشد. که در6 مسیر با زاویه میل 55 و پریود 12 ساعته در گردشند.

برای تعیین موقعیت هر نقطه، در هر محل لازم است ارتباط با4 ماهواره برقرار باشد. در هر

ماهواره GPS ساعت دقیق روبدیم – سزیم قرار دارد که بر مبنای آن امواج را تولید و برای گیرنده

های زمین ارسال می دارد که سیستم GPS میتواند براساس زمان سنجی وتعیین فاصله کار کند.

بطور کلی می توان گفت GPS یک سیستم نظامی قابل دسترس برای ناوبری و تعیین موقعیت

ژئودتیک می باشد که در حال دگرگون کردن تکنولوژی نقشه برداری است. سیستم مختصات

مورد استفاده در GPS یک سیستم ژئودتیک جهانی WGS84 که مبدا آن مرکز نقل زمین است ،

البته سیستم فوق یک سیستم زمینی قراردادی است. (( استفاده از این دستگاه در کوهنوردی

یک امر واجب به حساب می آید))

کاربردهای GPSدر زمنه های :

زمین شناسی و اکتشافات معدنی(غارنوردی) :تهیه نقشه از اندیسهای معدنی ، تعیین موقعیت دقیق محل برداشت نمونه در نقشه ، رساندن کارشناسان به پیکسلهای اطلاعاتی و عملیات حفاری 

 کوهنوردی :تهیه نقشه از مسیرهای موجود ، نظارت بر حرکت و موقعیت کوهنوردان در مسیر ،ناوبری به نقاط ازپیش تعریف شده ، امکان اطلاع مرکز جهت عملیات امدادی ،پیدا کردن گمشدگان ، تعیین مختصات و ارتفاع نقاط صعود شده و ...

طریقه وصول اطلاعات ماهواره به گیرنده واستفاده کننده :

ماهواره ها ابتدا اطلاعات وداده های ناوبری را به پنج ایستگاه کنترل زمینی ارسال می کنند ، سپس این اطلاعات به ایستگاه کنترل مادر فرستاده می شوند تا پردازش داده ها،ردگیری ماهواره ها ،آماده کردن اطلاعات برای ارسال به ماهواره و نظارت بر کنترل روزانه ماهواره ها صورت گیرد.

سپس این داده ها به آنتن زمینی ارسال می شود، توسط این آنتن ها اطلاعات کنترل شده و به ماهواره ها ارسال می شود که به آن Dataupload می گویند.

پس از ارسال اطلاعات به ماهواره استفاده کننده سیگنالهای ماهواره را دریافت می کند و بدین ترتیب اطلاعات به استفاده کننده می رسد.

بهترین حالت برای تعیین موقعیت زمانی است که یک ماهواره در بالای سر واقع باشد و سه ماهوارۀ دیگر در افق، بطوریکه بین آنها و محل گیرنده با یکدیگر زاویه 120 درجه بسازد.

این سوال در ذهن شما آمده است که چگونه می شود زاویه 120 درجه ساخت؟ عجله نکنید در توضیحات صفحات اصلی GPS کاملتربا کارکرد این دستگاه آشنا میشوید.

ماهواره های GPS در حین حرکت در فضا دو نوع سیگنال ارسال می کنند. پرتو L1 وL2 : پرتو L1 در فرکانس 42/1575 مگاهرتز و L2 درفرکانس 60/1227 مگاهرتز منتشر می گردد.

پرتو L1 با کدA/C برای استفاده های غیرنظامی(تعیین موقعیت استاندارد) و L2با کد P برای استفادۀ نظامی(تعیین موقعیت دقیق)بکار می روند.

در سال 2000 به بعد خطای SA که توسط سازنده (آمریکا)در سیستم گذاشته شده بود وصرفا مقاصد نظامی را به دنبال داشت از روی سیستم برداشته شد، این خطا با مخدوش کردن فرکانس ساعت ماهواره دقت GPS را تا 10 برابر کاهش میداد ولی اکنون با برداشتن این محدودیت دقت سیستم تا 10برابر افزایش یافته و حتی می تواند از گیرنده های دستی دقتهای بسیار خوبی در حد چند متر دریافت کرد.
اینک سیستم GPS با کمک نرم افزارهای جدید دقت های در حد میلیمتر را در اختیار کاربران قرار داده است.

DGPS: 

این کلمه مخفف Differential Global Positioning System است که با استفاده از دو دستگاه GPS ،یک به صورت ثابت برروی نقطه ای با مختصات معلوم مستقر شده و میزان خطای ماهواره در هر لحظه را ثبت می کند.

دستگاه دیگر درطبیعت بصورت متحرک مورد استفاده قرار می گیرد و میزان خطای آن با استفاده از اطلاعات ثبت شده در دستگاه ثابت ،تصحیح می شود ومیزان دقت بالا از این طریق که به روش تفاضلی نیز موسوم است ، حاصل می شود .

یکی از موارد استفاده روش فوق در صعود های کوهنوردی می باشد که میزان دقت بالایی را در اجرای صحیح عملیات هدایت گروهها،مسیریابی ، تعیین موقعیت ، امداد ونجات و ...را ایجاد می نماید .